Kolory szlaków w górach polskich pojawiły się już w XIX wieku. Korzystamy z nich podczas każdej wędrówki. Jednak czy wiesz, że kolory szlaków górskich w Polsce nie oznaczają poziomu trudności trasy, ale odnoszą się do zupełnie innych kryteriów. Jak więc należy interpretować kolor szlaku górskiego? O tym dowiesz się z tego artykułu.
Aleksandra Gajewska
W dalszej części artykułu znajdziesz informacje na temat tego:
kto i od kiedy znakuje szlaki górskie w Polsce,
jak oznacza się szlaki górskie w Polsce,
co oznaczają kolory szlaków w górach.
Szlaki w Polsce wyznaczane są po to, aby bezpiecznie zwiedzać ciekawe tereny. Oznaczenie szlaków górskich ma także na celu pomóc turyście zorientować się w terenie. Jest to niezwykle przydatne w szczególności wtedy, kiedy wędrujemy np. we mgle. Znakowanie szlaków ma również na celu przeprowadzenie ich tak, aby wywierać jak najmniejszy wpływ na przyrodę, a jednocześnie pozwalać miłośnikom natury czerpać garściami z piękna krajobrazu.
W Polsce oznaczaniem szlaków oraz ich planowaniem zajmuje się od 1980 roku organizacja PTTK. Działania organizacji obejmują nie tylko znakowanie i wyznaczanie szlaków górskich, ale także rowerowych, kajakowych czy narciarskich. Aktualnie w Polsce mamy aż 63 tysiące znakowanych szlaków!
Zanim jednak PTTK zajęła się znakowaniem szlaków, to w Polsce, a dokładnie w Tatrach, mieliśmy już oznaczone kolorami szlaki. Tym zajmowało się Towarzystwo Tatrzańskie — pierwsza organizacja, która znakowała szlaki górskie w Polsce. Miało to miejsce pod koniec XIX wieku, a dokładnie w 1887 roku.
Oznaczenie szlaków górskich w Polsce to prostokąt składający się z trzech pasków. Dwa zewnętrzne są białe, a środkowy pasek jest kolorowy. Dlaczego właśnie tak? Dzięki dwóm białym paskom kolor szlaku jest lepiej widoczny. Co ciekawe, wszystkie prostokąty mają taki sam wymiar: 90 × 150 mm.
Strzałka, która ma taką samą barwę jak szlak. Strzałki bardzo często pomagają rozwiać wątpliwości co do dalszego przebiegu szlaku. W szczególności podczas poruszania się w nowym dla nas terenie. Jedną z najbardziej przydatnych strzałek w Tatrach, jest ta, która wskazuje przejście przez skalne Wrótka przy Żlebie Blatona na szlaku ze Świnickiej Przełęczy na Świnicę.
Kropka, oznaczająca początek i koniec szlaku. Kropka ujęta jest w białą ramkę i dla wielu turystów jest ważnym symbolem. W szczególności na szlakach długodystansowych jak np. Główny Szlak Sudecki czy Główny Szlak Beskidzki, kiedy wędrujemy od kropki do kropki. Doskonale widoczną kropkę spotkać można np. na Sarniej Skale, gdzie swój bieg kończy czarny szlak biegnący z Czerwonej Przełęczy.
Skręt/zagięcie, które wskazuje kierunek szlaku, czy bezpieczny skręt. Dobrym przykładem jest symbol zagięcia na czarnym szlaku znad Czarnego Stawu Gąsienicowego na przełęcz Karb. Są tam dwa momenty, w których wielu turystów nie ma pewności co do dalszego przebiegu szlaku. Dlatego warto się rozglądać i szukać oznaczeń, które namalowane są na głazach.
Wykrzyknik, który wskazuje na nagłą i niespodziewaną zmianę przebiegu szlaku np. ostry skręt.
Znaki oznaczające kolor i przebieg szlaku malowane są na drzewach, skałach, tabliczkach czy tyczkach. Te ostatnie w szczególności przydatne są zimą. Można jest spotkać np. w Karkonoszach na szlaku na Śnieżkę czy Śnieżne Kotły. Symbole szlaków górskich są także spotykane na budynkach, przystankach autobusowych, słupach energetycznych czy ogrodzeniach. Co ważne szlaki zawsze zaczynają się w centrach miejscowości np. przy kościele czy na przystanku autobusowym. Dlaczego właśnie tam? Bo są to miejsca, w które każdy turysta bez problemu trafi, a tym samym łatwo odnajdzie szlak, którym zamierza wędrować.
Przejdźmy do najważniejszej rzeczy, czyli odpowiedzi na to, co oznaczają kolory szlaków w górach. Przede wszystkim warto wiedzieć i zapamiętać, że kolory szlaków w górach nie oznaczają poziomu trudności szlaków. Jest to błędne przekonanie! Niestety jest one wciąż mocno zakorzenione i powielane przez wielu turystów.
przebiegu trasy,
długości i charakterze trasy,
obiektach, które spotkamy po drodze.
W górach znajdziemy odstępstwa od tej reguły. Przykłady znajdziesz w dalszej części artykułu. Bez względu na to, na jaki szlak się wybierasz, pamiętaj, żeby zawsze odpowiednio się przygotować. Zobacz, co spakować do plecaka w góry oraz jak się ubrać, aby czuć się komfortowo.
Prowadzi przez najbardziej atrakcyjne i najpopularniejsze miejsca. W górach obejmuje także najwyższe szczyty rejonu. Kolorem czerwonym oznaczona jest Orla Perć - najtrudniejszy szlak w Tatrach Polskich, biegnący od przełęczy Zawrat do przełęczy Krzyżne. Ponadto Główny Szlak Sudecki, Główny Szlak Beskidzki, czyli najdłuższy szlak w polskich górach. Na czerwono znakowany jest także Mały Szlak Beskidzki prowadzący przez te pasma Beskidów, o które nie zahacza GSB: Mały, Makowski i Wyspowy. Kolorem czerwonym znakowana jest także trasa biegnąca przez najwyższe szczyty Tatr Zachodnich. Szlak ten obejmuje zarówno polską jak i słowacką część.
Wyjątek: krótki czerwony szlak z Doliny za Mnichem na Wrota Chałubińskiego w Tatrach Wysokich. Dawniej szlak prowadził dalej na słowacką stronę, aż nad Niżni Ciemnosmreczyński Staw. Aktualnie czerwony szlak kończy swój bieg na przełęczy.
Co oznacza niebieski szlak w górach? Oznacza się nim długie trasy górskie np. w Tatrach, takim szlakiem przejdziemy znad Morskiego Oka, aż na Giewont. Niebieski szlak prowadzi też z Gronika przez Przysłop Miętusi na Małołączniak. Wielu turystów wybierając tę trasę, nie zdaje sobie sprawy, że po drodze do pokonania jest Kobylarzowy Żleb — kruchy i ubezpieczony łańcuchami odcinek, który dla wielu osób stanowi nie lada wyzwanie!
Wyjątkiem związanym ze szlakiem znakowanym na niebiesko jest krótki szlak prowadzący z Doliny Kościeliskiej na Polanę Stoły. Ciekawostką jest, że szlak ten jest pierwszym znakowanym szlakiem turystycznym w Tatrach Zachodnich. Jego bieg wyznaczył w roku 1892 Mieczysław Karłowicz — kompozytor i taternik.
Wyznacza najkrótszą drogę do najbardziej charakterystycznych miejsc w rejonie. Z całą pewnością zielony szlak w górach nie oznacza, że jest on łatwy! Bywa, że zielony szlak jest szlakiem łącznikowym np. w Tatrach pomiędzy Trzydniowiańskim Wierchem a Kończystym Wierchem lub pomiędzy Schroniskiem na Hali Kondratowej i Przełęczą pod Kopą Kondracką. O ile przedstawione szlaki są dość krótkie, o tyle warto wiedzieć, że zdarzają się wyjątki i na zielono oznaczone są także dłuższe trasy. Kolorem zielonym oznaczony jest np. szlak ze schroniska w Dolinie Roztoki nad Wielką Siklawę — najwyższy wodospad w Polsce. Podobnie rzecz ma się ze szlakiem, który z Kuźnic przez Myślenickie Turnie prowadzi na Kasprowy Wierch.
Idealnym przykładem tego, że szlak oznaczony na zielono nie oznacza, że jest on łatwy, będzie trasa, która znad Czarnego Stawu pod Rysami prowadzi na Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem. Jest to moim zdaniem jeden z najbardziej wymagających kondycyjnie szlaków w Tatrach. Dodatkowo wymaga braku czułości na ekspozycję i braku lęku wysokości. Przydadzą się natomiast umiejętności wejścia zarówno przez skalne eksponowane kominki, jak i pokonanie wąskich półek skalnych. Zdecydowanie nie jest to łatwy szlak, a jednak oznaczony jest na zielono!
Oznacza zazwyczaj krótkie szlaki dojściowe, jednak podobnie jak zielony szlak, nie ma nic wspólnego z trudnością! Żółtym kolorem oznaczony jest np. szlak z Hali Gąsienicowej na Kasprowy Wierch — przyjemne i łatwe podejście. Oczywiście w warunkach letnich, bo zimą niezbędne są raki lub raczki! Na żółto oznaczony jest także szlak prowadzący znad Czarnego Stawu Gąsienicowego na Skrajny Granat. To jeden z najbardziej widokowych szlaków w Tatrach, jednocześnie wymagający kondycyjnie, bo stromo pnie się pod górę. Miejscami wymaga też braku obaw przed ekspozycją oraz gibkiego pokonania mocno nachylonych płyt skalnych i wspięcia się na półkę skalną.
Idealnym przykładem na to, że żółty szlak w górach nie zawsze jest szlakiem krótkim, jest trasa z Murowańca przez Dolinę Pańszczycy na przełęcz Krzyżne i dalej aż do Doliny Pięciu Stawów. Jest to przepiękny i niesamowicie widokowy szlak, jednak wymaga kondycji, bo do przejścia jest wiele kilometrów!
Wbrew powszechnym przekonaniom czarny kolor nie oznacza najtrudniejszego szlaku w górach. W takim razie co oznacza czarny szlak w górach? Jest najkrótszym szlakiem dojściowym na danej trasie. Powoduje to, że często czarny szlak w górach jest stromy. Przykładem może być podejście z Doliny Roztoki do Schroniska w Dolinie Pięciu Stawów. Alternatywą jest wspomniany wcześniej zielony szlak prowadzący przez Wielką Siklawę.
Inny przykład to podejście na Świnicką Przełęcz z Hali Gąsienicowej. Odcinek czarnego szlaku od Zielonego Stawu Gąsienicowego na przełęcz z pewnością da niezły wycisk! Podobnie sytuacja wygląda z czarnym szlakiem biegnącym z Doliny Pięciu Stawów na Kozi Wierch — wycisk gwarantowany! A przy pięknej pogodzie bonusem są obłędne widoki na okolicę.
Przykładem krótkiego, ale treściwego czarnego szlaku w Tatrach jest podejście znad Czarnego Stawu Gąsienicowego na przełęcz Karb. Krótki, ale wymagający i znakowany na czarno szlak w Tatrach to podejście z Koziej Dolinki przez Żleb Kulczyńskiego. To jeden z tych wyjątków, gdzie trudność trasy i jej oznaczenie pasuje do powszechnego przekonania, że czarny szlak to trudny szlak. Jest to jednak czysty przypadek!
Czarny szlak w Tatrach, który jest zarówno krótki, jak i łatwy to podejście nad Smreczyński Staw z Doliny Kościeliskiej.
Wyjątek związany z długością czarnego szlaku w Tatrach: Ścieżka nad Reglami. Szlak znakowany jest na czarno i biegnie z Kalatówek aż do Doliny Chochołowskiej. Jest to łatwy szlak, idealny dla osób, które rozpoczynają przygodę z Tatrami. Wiedzie przez piękne zakątki Tatr np. Przysłop Miętusi czy Dolinę Strążyską. Na czarno oznaczona jest również trasa na Sarnią Skałę z Czerwonej Przełęczy.
Mam nadzieję, że powyższe przykłady pozwoliły Ci rozwiać wątpliwości co do tego, czy kolor szlaku oznacza jego trudność. Co warto zapamiętać? Że kolory szlaków górskich wyznaczane są na podstawie ogólnie przyjętych kryteriów, jednak zdarzają się wyjątki! Często są one wynikiem np. historycznych zdarzeń (zamknięcia niektórych szlaków np. w Tatrach) lub dbaniem o to, aby takie same kolory szlaków nie znalazły się zbyt blisko siebie i nie wprowadziły niepotrzebnie w błąd! Jeśli ktoś zapyta Cię „jaki kolor szlaku jest najłatwiejszy?” bez wahania możesz odpowiedzieć, że żaden!
Życzę Ci udanych i bezpiecznych wędrówek!
Jeśli chcesz w pełni swobodnie i w komfortowych warunkach przemierzać górskie szlaki, postaw na odzież... o której zapomnisz w trakcie wędrówki! Zapominając o tym, co masz na sobie, skupisz się na tym, co masz przed sobą - a to przecież zdumiewające widoki i piękno otaczającej natury. Poniżej prezentujemy przykładowy zestaw, który bez wątpienia sprawdzi się na każdym szlaku. Z łatwością możesz stworzyć identyczny lub wybrać kolory i wzory według swoich upodobań:
Miłośniczka górskich wędrówek i wspinaczki na via ferratach. Pasjonatka podróży, podczas których przemierza setki górskich kilometrów. Autorka bloga podróżniczo-górskiego. Uwielbia reportaże z podróży i obcowanie z naturą. Z miłości do Tatr zamieszkała na Podhalu.
Dowiedz się jakie są główne założenia treningu CrossFit i ile korzyści może przynieść regularne jego wykonywanie.
Dowiedz się na co zwrócić szczególną uwagę podczas treningów na trudnym podłożu aby nie nabawić się kontuzji.
Dowiedz się co warto wprowadzić do treningu uzupełniającego biegacza jesienią, aby zaprocentowało to w nowym sezonie startowym.
Dowiedz się, co piszczy w nowej kolekcji i nad czym aktualnie pracujemy! Bądź na bieżąco z promocjami i informacjami z wnętrza firmy. Obiecujemy tylko najbardziej kolorowe newsy :)
Progres W. Izbicki, N. Sztandera, Ż. Adamus Spółka Jawna
Jana III Sobieskiego 16, 32-650 Kęty
Copyright © Nessi. All rights reserved.
